İstiklâl Marşı'nın şiir dili
ötesinde değeri İstiklâl Savaşı'nın bütün safhalarını "destansı" bir
şekilde anlatmasından gelir. Bir bakıma İstiklâl Marşı İstiklâl Savaşı'nın
günlüğüdür. Başlangıçta şiirde olduğu gibi kara günler hâkimdir yurda. Yedi
düvel teknolojik üstünlükleri ile Türk yurduna saldırmaktadır. Ama çağlar
boyunca "hürriyet" ve "bağımsızlık" duygularından asla
vazgeçmemiş Türk insanı bu kere de yurdunu savunmayı, yurdunu işgalden kurtarmayı başaracaktır.
Onun içindir ki Âkif o mükemmel "manzume"yi şöyle bitirir.
"Dalgalan sen de şafaklar
gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın
hepsi helâl!
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet.
Hakkıdır, Hakka tapan milletimin istiklâl."
M. Akif'in yazdığı İstiklâl
Marşı'nın edebî ve tarihî değerini anlamak için Millî Eğitim Bakanlığı'nın
açtığı yarışmada ön elemeyi kazanan diğer altı şiiri mutlaka bakmamız gerekir:
1
Yıllarca altı cephede ateşle
kanlara;
Türk'ün hilâl-ü dinine düşman
olanlara;
Ceddin o; Yıldırım gibi saldın
zaman zaman
Yüksek başın eğilmedi bir art
cihanlara
Ey kahramanlar ordusu, ey yıldırım-Şitab.
Göster cihan-ı mağribe bir kanlı
inkılab
Ey mazi-i havariki bin destan
olan;
Garbın zalam-ı zulmüne yüz yıl
kılınç salan
Arslan yürekli ordu; demir giy;
silah kuşan!
Zira hududu kapladı ateşle
kan, duman.
Ey kahramanlar ordusu, ey yıldırım - Şitab,
Göster cihan-ı mağribe bir şanlı
inkılab!
Arslan mücahid ordusu, ey haris-i salah
Destinde seyf-i hak gibi pek
şanlı bir silah
Açtın sema-yi millete pür-nûr bir
sabah.
Atî bizim... bizim artık
vatan, zafer, felah.
Ey kahramanlar ordusu; ey
yıldırım - Şitab.
Göster cihan-ı mağribe bir şanlı
inkılab
Mehmet Muhsin
2
Altı bin yıl efendilik yaptın,
"Kahraman Türk" idi
cihanda adın.
Bir ateşten siperdin İslam'a
Sönmeyen bir güneş gibi yaşadın.
Ey büyük ünlü milletim ileri!
Hasmına çiğnetme koş bu şanlı
yeri!
Düşmanın bir cihansa dostun
Hak Hakkın elbette müstakil
yaşamak
Atıl, ez,
vur, senindir istiklâl
Ebedî parlasın şu al bayrak...
Ey benim şanlı milletim ileri;
Ele çiğnetme koş bu ülkeleri!
M.*
*Bursa Milletvekili Muhittin Baha
Bey Yarışmaya (M) rumuzu ile katıldı. Müzakereler esnasında şiirini geri çekti.
3
Ey Müslüman, ey Türk oğlu
Açıldı istiklâl yolu
Benim bu son günlerimdir,
Diyor bize Anadolu.
Çek sancağı Türk ordusu
Olmaz Türk'ün can korkusu
Esarete dayanır mı
Türk vatanı, Türk namusu?
Bu son savaş bize farzdır,
Fırsatımız gayet azdır,
Muzaffer ol da ey millet
Altın ile tarih yazdır.
Birleşelim özümüzden,
Dönmeyelim sözümüzden,
Hem silelim bu lekeyi,
Tarihdeki yüzümüzden.
İskender Hâkî
4
Göz yaşına veda et
Ey güzel Anadolu!
Hakkını korur elbet
Türk'ün bükülmez kolu
Cenk ederiz genç, koca
Bugün değil, yarın da
Yadımız ağladıkça
İzmir ezanlarında.
Hak yolunda kan olur,
Dünyalara taşarız;
Ya şerefle vurulur,
Ya efendi yaşarız.
Her gün yeni bir hile
Arkasından satıldık;
Her gün yeni bir dille
Yurdumuzdan atıldık
Yeter, ey Ka'be'mizi
Elimizden alanlar
Alıkoyamaz bizi
Yolumuzdan yalanlar.
Hangi alçak el alır,
El zinciri boynuna?
Kim Yunan'ı bırakır
Türk kızının koynuna?
Kemaleddin Kami
5
Millet aşkı, din aşkı,
vatan aşkı uyansın
Yurdumuza göz dikenler al kanlara
boyansın
Ya ben ya onlar diyen silâhına
dayansın
Türk oğludur bu millet
Türk'ündür bu memleket
Türk oğludur bu millet
Türk'ündür bu memleket
Düşman gözü tutamaz yanar dağlar
başını
Bağrımızda saklarız vatanın her
taşını
Yurdumuza yan bakan döker gözün
yaşını
Türk oğludur bu millet
Türk'ündür bu memleket
Türk oğludur bu millet
Türk'ündür bu memleket
Can veririz her zaman hürriyet
yoluna
‘Ya gazi, ya şehid’lik ne devlettir kuluna
Ata emanet etmiş namusunu oğluna
Bize Türk oğlu derler
Hep bizimdir bu yerler
A.S.
6
Türk'ün evvelce büyük bir pederi
Çekti sancağı hilâl-i sehari
Kanımızla boyadık bahr ü berri
Böyle aldık bu güzel ülkeleri
İleri, arş ileri,
arş ileri
Geri kalsın vatanın kahpeleri
Seni ihya için ey nâmı büyük
Vatanın uğruna öldük öldük
Ne büyük kaldı bu yolda ne küçük
Siper oldu sana dağlar gibi Türk
Yürü ey milletin efradı yürü
Ak süt emmiş vatan evlâdı yürü
Vatan evlâdını kurban edeli
Milletin hür yaşamaktır emeli
Veremez kimseye bir Çamlıbeli
Bağlanır mı acaba Türk'ün eli
İleri, arş ileri,
arş ileri
Çiğnenir çünkü kalan yolda geri.
Hüseyin Suad