Bir pastanede 3 kişi çalışırken saatte 200 poğaça üretiliyorsa 6 kişi çalışırken 400 yerine 300 gibi daha az bir ürünün ortaya çıkması gibi bir teoriyi anlatır. bu örnekte olaya girişen kişi sayısı arttıkça koordinasyonun bozulduğu ve verimin düştüğü düşünülebilir. ( her şeyin fazlası zarar)
iktisadi olmayan en anlamlı örneği su örneğidir; çok susadığınızda içeceğiniz 3 bardak sudan en verimli olanı ilk bardak olacaktır. zira ikinci bardağı içmeden önce suya olan ihtiyacınız bir bardak içmiş olduğunuzdan dolayı azalmış olacaktır ve bu da ikinci bardağın verimini düşürecektir. bu düşüş üçüncü ve sonrasındaki bardaklarda daha da artarak devam eder.
Bu kanun ihtiyacın şiddetinin gitgide azaldığını söyler. çölde de kutuplarda da içilen her bir bardak su gitgide ilkinin verdiği tatmini vermeyecektir. marjinal fayda bir malın son biriminin tüketiminden elde edilen tatmini ölçer. içilen suyun ne kadar fayda sağladığının değil, içilen suyun ilkine göre ne kadar fayda sağladığını ölçer.
benzer şekilde aç olduğunuzu düşün, ilk çorba süper, ardından salata ve ızgara et, mükemmel, üstüne veya yanına az pilav derken zorlanmaya başladınız, üstüne tatlı, tıkandınız, işte burası marjinal fayda. eğer tutup bu midenin üzerine 2 lahmacun yemeğe kalkarsan fayda negatife döner çünkü hasta olursun. hatta lahmacunun üzerine bir tabak da bulgur pilavı yersen fayda negatife döndü. kurumsallaşma da böyledir. fazla eleman veya organizasyonluk zamanla nice olumsuzluklar yaratır.
bir çok farklı örnek verilebilir. örneğin bir iş yerinde 7 kişi çalışıyorsunuz diyelim ve ideal durum bunu kapsıyor. o iş yerine daha çok çalışan doldurursanız artık alacağınız verim 7 kişiyle ya aynı ya da kaostan dolayı daha az olacaktır. ayrıca zamanla insanlar arasındaki dostluğun düşmesi ya da ilgilinin ilk günkü gibi olmaması da bu kanun kapsamındadır.
bu kanun ile vücut geliştirme içerisinde çok yerde karşılaşmanız mümkün, örnek olarak ilk senenizde 10 kilo kas kütlesi elde ederseniz, ikinci senenizde 5, üçüncü senenizde 3 kilo gibi veya bench press te 100 kilo kaldırmaya gelen süre ile 100 kilo dan 110 kilo ya çıkarma gereken süre gibi gibi.
bir tarlanız (toprak) ve 10 işçiniz (emek) var. 2 tane üretim faktörümüz var mı, evet var. bu sayılar hiç değişmeyecek. işçimiz ve toprağımız sabitken toprağa gübre vermemiz gerekiyor. gübreyi önce 1 ton attık verimimiz oldukça arttı, güzel miktarda ürün aldık. gübreyi 2 ton attık ürün artmaya devam ediyor. 3 ton gübre attık ürün artmaya devam ediyor ama artık eskisi kadar artmıyor. 4 ton gübre attığımızda baktık ki artık ürünümüz artmıyor. e biz bunu anlamadık ve gübre atmaya devam ettik. 6 ton 7 ton, 8 ton gübre attık. ne yaptık? güzelim toprağı rezil ettik, mahvoldu toprak. şimdi ilk baştaki ürünümüzü bile alamıyoruz, verim gittikçe azaldı.
doğal kaynaklar, sermaye, emek, girişimci gibi üretim faktörlerinden sadece birinin miktarını değiştirip, diğer faktörlerin sabit tutulduğu durumda toplam üretiminde meydana gelen değişmeyi açıklayan kanundur. başka bir deyişle ekonomik üretim fonksiyonlarındaki üretim miktarının bağımlı olduğu değişkenlerin sürekli artmasıyla üretimin de sürekli artmayacağını söyleyen kanundur. nedir bu değişkenler: insan sayısı, makineler vs.
kimyada limiting factor / reagent denen olaydır aslında.